Ngành An toàn thông tin đào tạo kỹ sư có khả năng bảo vệ an toàn thông tin số, các hệ thống thông tin và hệ thống mạng; phòng ngừa, phát hiện, và ngăn chặn kịp thời các hoạt động truy cập, sửa đổi, phát tán, phá hoại, và tấn công bất hợp pháp nhằm vào hệ thống thông tin của một tổ chức; đề xuất các giải pháp bảo mật/an toàn thông tin đồng thời triển khai giám sát, đánh giá, kiểm định an toàn thông tin; xử lý các sự cố liên quan đến bảo mật, an toàn thông tin hệ thống.
Vai trò trong lĩnh vực công nghệ
Đúng với tên gọi, Khoa học Máy tính là một ngành đào tạo nên những nhà khoa học về máy tính. Công việc của những nhà khoa học nói chung là nghiên cứu và sáng tạo nên các sản phẩm mới. Xét riêng nhóm các nhà khoa học máy tính thì nhiệm vụ của họ là chế tạo ra các chương trình máy tính đem lại lợi ích cho mọi người.
Trong khi đó, Công nghệ Thông tin là ngành học thiên về ứng dụng những chương trình máy tính hiện có trong thực tế. Nói cách khác, ngành học Công nghệ Thông tin hướng dẫn cách sử dụng những sản phẩm do lĩnh vực Khoa học Máy tính sáng tạo nên. Lấy một ví dụ đơn giản, Khoa học Máy tính đã sáng tạo nên hệ điều hành (Windows hoặc MacOS) bạn đang sử dụng nhưng để tối ưu hóa mọi công năng mà hệ điều hành có thể làm được cho nhiều mục đích khác nhau thì bạn cần phải học Công nghệ Thông tin.
Tóm lại, các chương trình đào tạo ngành Khoa học máy tính sẽ giúp sinh viên hiểu rõ máy tính hoạt động như thế nào, trên cơ sở đó ứng dụng vào việc phân tích, thiết kế, cài đặt các hệ thống phần mềm. Trong khi đó, hầu hết các chương trình đào tạo ngành Công nghệ thông tin sẽ tập trung trang bị cho sinh viên khả năng sử dụng các công cụ phần cứng và phần mềm để xây dựng giải pháp đáp ứng nhu cầu lưu trữ và xử lý thông tin cho các tổ chức, cá nhân.
Mặc dù Khoa học Máy tính và Công nghệ Thông tin có vai trò tương đối khác nhau nhưng nếu xét về mặt cấp bậc thì Khoa học Máy tính sẽ đứng ở vị thế cao hơn so với Công nghệ Thông tin. Theo các số liệu về thống kê nghề nghiệp thì mức lương trung bình của ngành khoa học máy tính cao hơn ngành công nghệ thông tin vì đòi hỏi nhiều kiến thức và kỹ năng hơn, và cũng có nhiều tác động tới kinh tế xã hội hơn.
Lý do đơn giản bởi vì người học Công nghệ Thông tin sẽ không thể chế tạo ra một sản phẩm máy tính hoàn toàn mới nhưng nếu học Khoa học Máy tính thì buộc phải biết sử dụng sản phẩm mình đã làm ra. Tương tự như một người chuyên sửa xe không thể nào sản xuất ra một chiếc xe hoàn chỉnh nhưng người trực tiếp sản xuất ra chiếc xe đó sẽ dễ dàng biết được vị trí hỏng hóc trong sản phẩm của mình.
Tuy nhiên nhận định trên chỉ mang tính tương đối vì một nhà khoa học máy tính khi tiếp xúc với một chương trình không phải do mình tạo ra có thể vẫn cần sự giúp sức của nhân viên công nghệ thông tin thì mới hiểu rõ cách vận hành của chương trình đó. Và cả hai ngành học này đều đóng vai trò quan trọng một chín một mười trong bức tranh toàn cảnh của lĩnh vực công nghệ.
Các chương trình đào tạo Khoa học máy tính cung cấp các kiến thức toán học cho khoa học máy tính, kiến trúc máy tính và hệ thống máy tính, thuật toán, tổ chức dữ liệu và lập trình. Ngoài ra cũng không thể thiếu các kiến thức công nghệ để triển khai xây dựng phần mềm. Tuy nhiên, ngoài định hướng xây dựng phần mềm, Khoa học máy tính còn có định hướng chuyên sâu về lý thuyết như lý thuyết thuật toán, tối ưu hoá, học máy…
Còn các chương trình đào tạo Công nghệ thông tin có các học phần chuyên sâu về thiết kế và quản trị cơ sở dữ liệu, mạng máy tính và truyền thông, bảo đảm an ninh hệ thống máy tính. Mặc dù công việc chính của chuyên gia công nghệ thông tin không phải là lập trình, nhưng họ cũng không thể thiếu được các kiến thức toán học và lập trình cơ bản.
Nhìn chung, các khung chương trình đào tạo ngành Khoa học máy tính và Công nghệ thông tin thường chung nhau nhiều nội dung cơ bản, và cả một số học phần lựa chọn. Nội dung khác nhau chủ yếu tập trung ở mức độ chuyên sâu về thuật toán, lập trình hay các công nghệ lưu trữ và xử lý thông tin.
Thời gian đào tạo của ngành Khoa học máy tính kéo dài từ 4,5 - 5 năm, ngành Công nghệ thông tin 4 năm.
Khi tốt nghiệp, sinh viên ngành Khoa học máy tính nhận được bằng Kỹ sư Khoa học máy tính. Sinh viên ngành Công nghệ thông tin nhận bằng Cử nhân Công nghệ thông tin (4 năm). Để nhận bằng Kỹ sư Công nghệ thông tin, sinh viên phải học thêm từ 6 – 12 tháng.
Những người làm việc trong lĩnh vực Khoa học Máy tính thường sẽ hoàn thành công việc một cách độc lập hoặc chỉ giới hạn trong một nhóm người nhất định để hoàn thành dự án hoặc sản phẩm. Ngược lại, nhân sự trong ngành Công nghệ Thông tin có thể sẽ phải tiếp xúc với nhiều người hơn, không chỉ gói gọn trong đồng nghiệp mà gồm cả đối tượng khách hàng để giúp họ giải quyết những vấn đề kỹ thuật hoặc những nhu cầu liên quan khác.
Vì lẽ đó nên nếu bạn là người có tính cách hướng nội không muốn tiếp xúc với nhiều người thì Khoa học Máy tính là lựa chọn tiềm năng. Trong trường hợp bạn không ngại trò chuyện, tư vấn hay trực tiếp xử lý vấn đề của vô số người thì Công nghệ Thông tin sẽ là hướng đi phù hợp hơn cả.
Vì Khoa học Máy tính tập trung vào vai trò sáng tạo nên cái mới nên con đường sự nghiệp thường sẽ là các vị trí phát triển sản phẩm như kỹ sư phần mềm, kỹ sư hệ thống hay kỹ sư lập trình trang web. Các công việc này đòi hỏi kỹ năng quản lý dự án tốt, nhất là quản lý thời gian để mọi khâu trong quá trình thực hiện đều đúng tiến độ để có được thành phẩm cuối cùng. Kỹ tính cũng là một yêu cầu quan trọng vì chỉ cần một lỗi nhỏ thì sản phẩm sẽ không thể hoạt động trơn tru.
Trong khi đó Công nghệ Thông tin tập trung vào mảng ứng dụng nên công việc thiên về hướng quản trị, tư vấn hoặc bảo mật như chuyên viên bảo mật thông tin, chuyên viên giải quyết kỹ thuật hay quản trị hệ thống thông tin. Một trong các kỹ năng mềm ngoài năng lực chuyên môn mà các công việc trong ngành Công nghệ Thông tin cần có là chăm sóc khách hàng và giao tiếp tốt.
Mức lương của ngành Khoa học máy tính phụ thuộc vào vị trí, địa điểm làm việc cũng như năng lực chuyên môn. Cả hai ngành học này đều được đánh giá là ngành học có mức lương “hấp dẫn” và đặc biệt được ưu ái ở các nước phát triển. Sinh viên mới tốt nghiệp với mức lương phổ biến trong khoảng 10 - 15 triệu.
Mức lương của Cử nhân Công nghệ thông tin mới ra trường dao động khoảng từ 9 - 12 triệu/ tháng. Mức thu nhập này sẽ tăng theo năng lực và kinh nghiệm.
Khi đọc tới dòng đây mà bạn vẫn không biết nên theo ngành nào trong hai lựa chọn trên thì Hotcourses Vietnam khuyên rằng… chọn ngành nào cũng không hề trật. Suy cho cùng thì ngành học nào cũng thuộc mảng công nghệ, đều có ảnh hưởng qua lại lẫn nhau nên những gì bạn học trong ngành này có thể ứng dụng chút ít vào ngành còn lại và quan trọng nhất là con đường sự nghiệp của cả hai ngành đều rộng mở với mức thu nhập hấp dẫn so với những lĩnh vực khác.
Hiện nay ở Việt Nam có rất ít trường đào tạo ngành Khoa học máy tính, miền Bắc hiện mới chỉ có 7 trường đại học đào tạo, trong khi ngành Công nghệ thông tin thì rất nhiều. Nếu bạn có ý định du học ngành Khoa học máy tính và Công nghệ thông tin, đừng ngần ngại liên hệ các chuyên gia du học IDP giàu kinh nghiệm luôn sẵn sàng hỗ trợ và tư vấn hoàn toàn miễn phí.
Nguồn tham khảo: Computer Science, King University, Best Colleges Online, Rasmussen College
*Bài viết được cập nhật và chỉnh sửa bởi Võ Quỳnh Hương vào ngày 03/04/2024.
